เรื่องของการบริจาคร่างกายตามหลักศาสนา

ถาม
ขอรบกวนเรียนถามหน่อยครับการอุทิศศพให้เป็นอาจารย์ใหญ่ให้กับนักเรียนแพทย์ขัดกับหลักศาสนาอืสลามอย่างไรบ้างครับ ผมค้นหายังไม่พบหลักฐานที่ชัดเจน มีแต่ความเห็น ยังไม่พบหลักฐานในอัลกุรอ่าน หรือฮาดิษ ขอรบกวนอาจารย์ช่วยค้นให้หน่อยเถอะครับ

ตอบ
หลักเดิมของศาสนบัญญัติเกี่ยวกับศพคือศพ ต้องอาบน้ำ ห่อ ละหมาด และฝัง และให้ปฏิบัติกับศพเหมือนศพมีชีวิต กล่าวคือปฏิบิติด้วยความนุ่มนวลและให้เกียรติ ดังนั้นจึงไม่อนุุญาตทำให้ศพมีบาดแผล หรือลักษณะใดๆที่เป็นที่อุจาด น่าอับอาย หรือไม่น่าดู เพราะถือเป็นการละเมิดต่อศพ และทำลายเกียรติศพซึ่งเป็นมนุษย์ ดังที่อัลลอฮ์ได้ตรัสไว้ในอายะฮ์ที่70 ของซูเราะฮ์อัลอิสรออ์ว่า ولقد كرمنا بني آدم "และเรา( อัลลอฮ์)ได้ให้เกียรติต่อมนุษย์( ลูกหลานอาดัม) ท่านนบีได้กล่าวว่า كسر عظم الميت ككسره حيا การหักกระดูกผู้เสียชีวิตเหมือนกับการหักกระดูกเขาขณะเขายังมีชีวิตอยู่ ( อะห์มัด/อะบูดาวูด) แต่หากมีความจำเป็นขั้นอุกฤษฎ์ศาสนาก็อนุญาตให้ปฏิบัติได้เช่นการผ่าท้องศพเพื่อเอาทารกที่ยังมีชีวิตอยู่ออกมา หรือการผ่าชันสูตรเพื่อหาหลักฐานในการดำเนินคดีเป็นต้น สำหรับการบริจาคศพเพื่อการแพทย์นั้นมีคำวินิฉัย(ฟัตวา)จากหลายสำนักว่าหากพิจารณาถึงประโยชน์ของมนุษย์ที่จะได้รับซึ่งเป็นประโยชน์สาธารณะและความจำเป็นที่จะต้องใช้ศพในการศึกษาก็อนุญาตให้บริจาคศพได้ แต่ถ้าในอนาคตมีสิ่งอื่นที่สามารถนำมาใช้ทดแทนศพได้ก็ไม่อนุญาต (ดู islamweb.net )

หมายเหตุ
ปัญหาที่เกิดขึ้นใหม่ๆเราไม่สามาถหาหลักฐานตรงๆได้จากอัลกุรอานและอัลหะดีษนะครับ นักวิชาการจะใช้เครื่องมืออื่นๆมาวินิจฉัยตามหลักวิชาการเพื่อหาข้อกำหนดหรือข้อบัญญัติที่ถูกต้องและเหมาะสมครับ
(ผศ.ดร.อับดุลลอฮ์ หนุ่มสุข)